Een vrouw zoals zij...

Ik ben verliefd op een vrouw.

Tenminste, dit weekend kwam ik tot de conclusie dat ik alle fasen van onbegrip, fascinatie, verbazing en bewondering doormaak waar ik mannen vaak over hoor klagen.

Als verliefdheid.

En de veroorzaker van deze emoties is een vrouw.Laten we haar Nora noemen (met haar foto kunnen jullie ook niet veel daar in Nederland).

Ze is één van mijn respondenten hier, werkt bij een grote Cambodjaanse hulporganisatie. Vanaf onze eerste ontmoeting, zelfs het gesprek vooraf aan de telefoon, ben ik door haar geraakt.

Er is een voortdurende vraag in haar stem, een kwetsbaarheid in haar ogen.
Ik wil steeds een arm om haar slaan. Als een beschermende grote zus zijn. Haar verdedigen. Laten voelen dat ze niet alleen is.

Niet dat ze een zwak vrouwtje is. Een vrouw zoals zij verovert de wereld, ze dwingt hem met haar mensenliefde en mededogen op zijn knieën.

Professioneel gezien is er niets in haar gedrag dat mijn fascinatie kan verklaren. Nora is een kleine spijker van rond de veertig. Sterk, bescheiden, altijd klaar om dingen bij elkaar te houden, zich dienstbaar op te stellen. Zo murw gehamerd door de ijzeren bazen in de Cambodjaanse gemeenschap. Bijna bezweken onder de ellende van alledaagse mensen op alle dagen van de week. Die mensen in armoede, ziekte, met psychische stoornissen. Mensen met niets te eten, geen dak boven het hoofd. Midden in de USA. Eenzaam. Verdrietig.

Ben je in een rechtzaak verwikkeld en spreek je geen woord Engels? Nora pakt het allemaal op. Beantwoord de vragen, stuurt door, vertaalt en verhaalt. Daders en slachtoffers. Iedereen gelijk.

Mooi (vind ik). Bescheiden. Moeder van twee zonen (17 en 3 jr oud), overgekomen naar de US vanuit een Thais vluchtelingenkamp in de jaren tachtig, na een jonge jeugd in de Khmer Rouge concentratiekampen.

Getrouwd nu met een arbeidsongeschikte kok, ook een Cambodjaan van haar generatie.
“Verloren” .. dat is wat ik dacht.
Dat is wat ze zei:

“Why are we so lost? Us Cambodians we have lost everything. Our culture, our land, our pride. We are a lost people… but why?”

Of heeft ze het over zichzelf? Kind van de zogenaamde “lost generation” die als tiener in de US aankwam en daarmee haar kans op een goede opleiding eigenlijk heeft verspeeld. Te laat om nog te leren om echt Cambodjaans te zijn, te laat om nog als echte Amerikaan mee te doen. Verloren tussen twee nationaliteiten. Ik begrijp haar wel en niet, ben gefascineerd en verbaasd over haar boosheid en associaties, haar wanhopige vragen.

Maar bewonder.

Nora geeft me dingen.
Ongelimiteerde aandacht. Hoeveel vertrouwen heeft ze dat ik haar antwoorden ga vinden. Op zoveel van die vragen in haar hoofd. Dat ik haar al gevonden heb.

“You are more Cambodian than me, Gina.. You’ve lived there longer and you have a Cambodian heart. I don’t I will never go back to Cambodia. You know about Cambodian culture and what to do with Khmer New Year. I never learnt. We never spoke about Buddhism at home. We never talked about Cambodia. When my father died, last year, I didn’t even know what his profession used to be. Before. He never talked about the past. ‘Go and play, little girl..’, that’s what he would say when I asked.

In onze gesprekken blijft ze mij wel dingen vragen. Dat kan. Want ik ben geen Cambodjaan dus ze hoeft zich niet te schamen dat ze dingen niet weet. Als ik het antwoord al weet. Hoe dingen dan geregeld worden in Cambodja als de overheid niets doet? Is het gevaarlijk? Hoe voelt het om naar de pagode te gaan? (daar is ze nooit geweest).

“I believe in you Gina. I believe you will make a wonderful work. You are dedicated. Thank you for what you are doing.”

Ondoorgrondelijk voor mij. Ik word verlegen.
Hoe vaak ontmoet je iemand die zich aan je over kan geven, je passie wil delen. En je ook nog echt lijkt te horen.

Maar die intensiteit maakt me ook onrustig. Iedere lunch met Nora laat me in verwarring achter en met een verhaal vol vragen dat ik als veldwerknotities in mijn logboek bijschrijf.

Kan ik haar nog meer geven dan mijn gedachten? Haar vragen beantwoord ik steeds weer met tegenvragen. Dat lijkt haar te bevallen.

Als onderzoeker voel ik me vaak een ‘nemer’. Ik kost tijd, energie, vertrouwen en vraag naar de meest persoonlijke geschiedenissen zonder dat ik daar meteen iets tegenover kan zetten.

Maar Nora geeft me ook nog het gevoel dat ik nodig ben. In haar vertrouwen. Met oprechte interesse. Ze geeft mij een luisterend oor en steeds weer reden tot verbazing.

Een vrouw zoals zij. Die is.