15 oktober Hoe gaat het nou met mij?

Hoe gaat het nou echt met mij?

Die vraag komt steeds weer voorbij de laatste dagen nadat ik eindelijk eens wat ben gaan bellen. Jullie stem te horen is fijn maar maakt me ook verdrietig. Nl is op alle gebieden erg ver weg. En dan die vraag! De vraag knaagt al de hele week een beetje aan me en daarom deze kleine filosofische oefening om uit te vinden wat het antwoord is. Want ik weet het niet lieve tante Kok, Roos en alle anderen. Niet om flauw te zijn hoor. Maar het is een vraag die –op de één of andere manier- zo volledig irrelevant lijkt hier. Wat maakt het uit hoe het met mij gaat? Naar Cambodja ben ik niet gekomen om mijn geluk te vinden. Ik geloof dat ik hier ook gekomen ben om NL kwijt te raken en vrij te zijn mijn energie opnieuw te ontdekken. Weer zin te krijgen om me aan dingen te binden na wat kleine en grotere teleurstellingen.

De vragen die me hebben beziggehouden zijn: Ben ik ongeveer gezond? Heb ik genoeg te geld om alle rekeningen te betalen? Ben ik veilig? Maak ik een verschil? Beledig ik iemand met mijn kleding, gedrag of uitspraken? Doet mijn huishoudster nog wat ik wil? Weet ze al waar mijn geld verstopt zit en heeft ze al dingen gestolen? Heb ik nog enige conditie en eet ik niet teveel? Kan ik me in het Khmer verstaanbaar maken? Zijn er ratten of te veel kakkerlakken in mijn huis? Heb ik vrienden genoeg die weten waar ik ben en kunnen helpen als het mis gaat?
Hoe ik me voel komt daarin eigenlijk niet voor, het zijn gezondheid, veiligheid en dat soort zaken die onrust geven.

Misschien ligt dat aan mij hoor. Zoals wel vaker voel ik me hier weer eens een hele vreemde eend in de bijt. Dat mijn hoofd op een andere snelheid werkt komt nu wel heel erg schrijnend duidelijk naar voren. Het lijkt alsof ik veel actiever wil en kan zijn dan mijn collega’s. Zij horen steeds met verstoorde verbazing over mijn sportieve bezigheden, sociale contacten en ondernemingen, hebben het tempo al opgegeven. Zo ondertussen weet ik wel dat dat tempo is wie ik ben en wat ik nodig heb, en niet gemakkelijk voor de buitenwereld. Altijd een beetje vreemd, maar dat is nou eenmaal zo, niet zielig ofzo. Ik was vergeten hoe de warme omgeving die ik in NL had opgebouwd hieraan gewend was, het lijkt alsof ik mezelf voortdurend moet excuseren en uitleggen. Erg vermoeiend. Maar dat is tegenover de “westerlingen”

Volgens mij meet je je welbevinden altijd af naar je omgeving. Voor mij is mijn omgeving de motodop chauffeur die ik iedere ochtend, middag en avond voor mijn hek vindt. We kletsen een beetje. Hij werkt van 0600 tot 2000, als ik thuis kom om 1900 en doodmoe ben voel ik me een verwend nest. Ik meet mijn welbevinden af naar meneer Hong, de eenvoudige boeddhist die mij graag opzadelt met een schuldgevoel. Hij heeft niet wat ik altijd gehad heb, en toch is hij een man die ontzettend veel mazzel heeft vergeleken met zijn landgenoten. Ik glimlach om meneer Hong, maar hij laat me ook beseffen dat ik ontzettend moeilijk kan doen. En waarom? Wat ik wil is niet echt belangrijk. Hoe het met mij gaat? Ik denk dat dat hier nooit een vraag zou zijn die mensen serieus stellen met een individueel antwoord. Ik ben toch pas iemand door de mensen die mij definiëren? Dus hoe gaat het met die mensen? De Khmer gaan tot op het bot maar het lijkt of ze geen pijn voelen. Hier is het menens met een dikke ondoordringbare glimlach erboven.


Mijn moeder zegt: “dit nemen ze je nooit meer af”. Dat raakte een snaar. Nadat ik de telefoon had opgehangen dacht ik: “Maar wat dan? Raak ik de muggen, alle vaccinaties, de armoede en alle frustraties dan nooit meer kwijt? hahaha! Van mij mag iemand anders dat hebben hoor!” Ik begrijp te weinig van het leven hier om te denken dat ik echt wat zou nemen, ergens mijn voordeel mee doe. Dat is ook nooit de bedoeling geweest van mijn verblijf hier. Het is leuk om Khmer te leren spreken. Maar ik denk toch echt niet dat ik dat in de jaren na Cambodja nog ooit zal gebruiken. Dat hoor je van mensen die weer thuis zijn, hun Cambodjaanse “jas” wordt uitgetrokken en verdwijnt onzichtbaar in een kast om nooit meer te worden gebruikt. Het leven hier glijdt van je af als je weer thuis bent. Te anders

Eén paar dingen maken me niet gelukkig. Aan de voortdurende aandacht zal ik niet wennen, aan de hulpeloosheid ook niet. Los van alle redenen waarom ik blij ben om uit NL weg te zijn, waren er daar thuis in Amsterdam iedere maand toch wel momenten van geluk. Zo’n moment dat je dacht: het leven is toch mooi. Die momenten heb ik hier niet, afentoe een lichtje van iets meer begrip en bewondering, maar geluk zal ik het niet noemen. In Phnom Penh kabbelt mijn bestaan maar langzaam verder, roeien tegen de rivier in. In NL waren er hoge bergen en diepe dalen. De agressie, oppervlakkigheid en het onbeschofte verwende gedrag (ook wel assertiviteit genoemd) van de Nederlandse samenleving mis ik niet. Wel de intellectuele uitdaging, de ambitie, de politiek, de discussies en de musea.

Dus ik weet het niet. Sorry voor dit misschien wat onsamenhangende verhaal. Blijf me de vraag vooral stellen dan blijf ik erover denken. Geef me nog wat tijd en misschien kan ik dan zeggen dat ik het hier leuk vindt en dat ik me goed voel. En misschien ook wel niet. Maar voor nu moeten jullie het vooral met mijn observaties doen. Ik schrijf dus ik blijf (hier nog wel even leven)