Daar komt de bruid... 30 april

Cambodjaanse gewoonten mogen dan soms wat omslachtig lijken, in trouwen zijn de Khmer bijzonder efficient. Daar kunnen we nog wat van leren!

Allereerst vermijden ze heel handig dat hele gedoe met kennismaking, elkaar het hof maken en verliefd worden enzo. Ik bedoel, dat kost toch alleen maar reuzeveel tijd en eindigt meestal in frustratie? (breek me de bek niet open ;-)) Als je ouders nou gewoon een leuke man of vrouw voor je uitkiezen dan gaat het allemaal veel sneller en soepeler. Extra voordeel is dat meteen de mijlpaal van het “ kennismaken met de ouders” ook achter de rug is. Hoewel… de meeste ouders zijn wel weer lekker zenuwachtig als hun zoon of dochter enige tijd voor de huwelijksdatum dan toch zijn of haar aanstaande gaat ontmoeten. Maar meestal komt dat allemaal wel goed, er valt niet echt veel meer tegen in te brengen. Een goede zoon of dochter stelt ouders niet teleur door zelf keuzes te willen maken.

Vervolgens is er nog dat gedoe met intimiteit. Doe je “het” wel of niet al voor je huwelijksnacht? Doe je”het” uberhaupt voor het huwelijk? Eigenlijk een slechte vraag want voor de mannen is het geen keuze, die oefenen al van jongs af aan met hun vrienden (nee, er is hier geen homosexualiteit…) of vinden een (on)vrijwillige vrouwelijke bedpartner om hun hormonen wat mee uit te leven. En na het huwelijk gaat dat voor hen eigenlijk gewoon door, het hebben van een extra bedmaatje is de normaalste zaak van de wereld, ook intimiteit onder mannen is aardig geaccepteerd. Voor vrouwen is het daarentegen wel een belangrijke kwestie waar ze vaak maar weinig invloed op hebben. Worden ze ooit verkozen als (on)vrijwillig bedmaatje en raken ze zwanger dan moet er getrouwd worden of wordt de dame verstoten uit de familiekring. Anticonceptie is niet eenvoudig in het gebruik. Mannen vinden het niet mannelijk en vrouwen hebben te weinig macht om het gebruik van een condoom af te dwingen. Nouja, noem alle ziekten maar op waar je mee in aanraking kan komen. Binnen en buiten het huwelijk trouwens, want door al dat vreemdgaan is je echtgenoot ook een gevaarlijke bedgenoot. Maar genoeg over deze grimmige zaken. Tijd voor een beetje romantiek: De Bruiloft!

Die bruiloft is een heerlijk nuchtere affaire die uiteindelijk nog bijzonder rendabel kan zijn ook!Afgelopen zondag was het zover, mijn eerste Khmer bruiloft. Mr Ngin Pisit en Miss Sin Aun Phalla treden in het huwelijk en ik ben hartelijk uitgenodigd om dat te komen vieren in het huis van de ouders van de bruid. De uitnodiging wordt me een week van tevoren persoonlijk overhandigt door Pisit, met een trots gezicht en de opmerking dat er voor mij en alle andere VSO collega’s een bus geregeld is en we vanaf een uur of vijf verwacht worden. Nouja… geweldig! Volgens de regels probeer ik een feestelijke en blote japon uit te zoeken in een felle kleur, want wit, zwart of grijs voldoen niet voor een huwelijkspartijtje. Maar dan is het ook meteen gedaan met de hoofdbrekens. Geen gedoe met huwelijkslijsten, kadootjes of acts die moeten worden opgevoerd. Het is de bedoeling dat iedere gast 5 tot 10 dollar (afhankelijk van je connectie met het bruidspaar) stopt in de envelop waarin de uitnodiging is uitgereikt en dat dan op de dag zelf aan het bruidspaar geeft. Als je niet kan komen, ook prima, maar geef dan wel de envelop.. is iedereen toch blij! Eenmaal op het feest aangekomen wordt er eerst hartelijk gefeliciteerd en dan als de wiedeweerga aangeschoven aan een eettafel. De feestlocatie is van verre te herkennen aan het enorme rood met gouden tentdoek dat is opgezet om alle gasten een overdekte maaltijd te kunnen bieden. Ook in Phnom Penh kom ik ze dagelijks midden op straat tegen. Of het nou een vroege (ze zijn er soms om 6 uur ‘s morgens), een lunchevenement of een late bruiloft is, de hoofdbruiloftsactiviteit is om er flink te eten. Daar heb je tenslotte voor betaald!

In principe mag je na het eten de bruiloft weer verlaten, maar een dansje maken was op de bruiloft van VSO collega Pisit ook aan de orde. Mijn hemel, we konden er niet aan ontsnappen! De mannelijke familieleden van bruid en bruidegom waren dermate rijkelijk gemarineerd geraakt in het bier dat er voortdurend aan ons allemaal werd getrokken om toch vooral de dansvloer op te gaan. Die gekke buitenlanders moesten zich vooral welkom voelen en iedereen wilde laten zien dat we echt onderdeel van het feestje zijn. Heel vriendelijk allemaal, samen dansen ter verbroeder- en verzustering. Nouja, dat lieten we ons geen twee keer zeggen. Cambodjaans dansen is erg ontspannend. Je danst in een lange rij en maakt een soort van Spaanse handbewegingen terwijl je elegant heen en weer probeert te schommelen en langzame voorwaartse passen maakt. Niemand raakt elkaar aan. In ieder stadium van dronkenschap een succes en bijna meditatief als het geheel niet overstemd zou worden door de pijnlijk hoge zangstem van een klaaglijke Khmerdame in duidelijke liefdesnood. Dit geheel begeleid door het instemmende achtergrondgebrom van alle meezingende bruiloftsgasten (in wisselende mate van zuiverheid) die van ieder nummer naadloos de tekst uit hun hoofd kennen. Ongetwijfeld door jarenlange karaoketraining! Denk BZN in mix met Ronny Tober met de stem van Bonny St. Claire en dan 3 octaven hoger en dan in een onverstaanbare taal. Onvoorstelbaar.

Ondertussen is het een komen en gaan van de bruid en bruidegom langs alle tafels om te proosten en te praten en om allerlei ceremonie’s af te werken in het huis. Ze hebben dan al een heel aantal uitwisselingen en ceremonie’s achter de rug en de bruid mag zich ook nog een keer of 4 omkleden in de meest prachtige gehuurde traditionele gewaden (geen gein in dit klimaat). Nouja… en dan maar zenuwachtig zijn voor de huwelijksnacht natuurlijk. Of het nou helemaal blijkt te “klikken” tussen bruid en bruidegom of niet, dat maakt eigenlijk ook niet uit. Waar wij in het Westen al niet moeilijk over doen! Er wordt hier gewoon niet gescheiden. En dat ondanks de enorme percentages van mannen die hun vrouw lichamelijk misbruiken ( geweld binnen huwelijken rond de 40%) en het voornoemde geaccepteerde vreemdgaan. Van scheiden wordt je als vrouw dan ook vaak niet veel beter, een veel lagere status is bijna niet te krijgen. Je moet wel helemaal mislukt zijn om door je echtgenoot aan de kant te zijn gezet, eigenlijk is je rol dan wel uitgespeeld in de Cambodjaanse samenleving. Zoiets als vrouwen die na hun 30e nog niet getrouwd zijn, zeg maar (….).

Dat was het dan. Romantiek is gewoon goed geregeld hier in Cambodja. En om 2100 was ik weer fijn thuis en klaar om met gepoetste tanden mijn bedje in te duiken. Kom daar in Nederland maar eens om!