geloof, hoop & liefde

Deze week was een week van opnieuw beginnen. Zoals dat gaat horen daar veel herinneringen bij. Van die persoonlijke (her)ontdekkingen die opduiken uit je onderbewustzijn. Herkenning op onverwachte plekken. Herinneringen aan oude verhalen en ervaringen die ik in het opzetten van mijn tijdelijke onderzoeksleven hier in Long Beach mooi blijk te kunnen (her)gebruiken.

Ere wie ere toekomt.Die Amerikaanse kennis heb ik in grote mate aan Joseph te danken. Hij is niet echt in mijn leven gebleven, maar hij blijkt ook niet echt verdwenen.

Het gaat nog verder. Dit bericht is een klein moment van stilte voor iemand die ik niet ken, maar van wie ik –indirect- van alles blijk te hebben geleerd wat me nu van pas komt.Vorige week is Ambroise Massela, Joseph's vader, overleden. Een vader met een ijzeren karakter en een harde hand van opvoeden waar Joseph vaak vol respect over vertelde. Toen Joseph terug ging naar zijn familie in Indianapolis was dit, met name, om er voor deze vader te kunnen zijn.

Na een intensief ziekbed van bijna een jaar is Ambroise Massela dus vorige week overleden. Het was mooi en het was goed. Joseph heeft zijn vader 10 maanden persoonlijk kunnen verzorgen en de hele familie was er op de laatste momenten om afscheid van hem te nemen. Het overlijdensbericht stuurde Joseph naar alle mensen om wie hij geeft. Ik ben blij dat ik daar ook nog bijhoor.

De herinnering. In mijn kleine appartementje in Amsterdam. Joe vertelt met een scheve grijns over die onmogelijke en bijzondere man. De moeilijke band tussen ouder en kind. De erkenning, de liefde en het (on)begrip. Zijn vader, of “Tatu” zoals hij door de kinderen wordt genoemd, die zijn familie van Congo naar Indiana heeft gebracht en vele studenten als Professor aan de Universiteit van Indiana heeft geïnspireerd. Tatu is dan al ziek en Joe maakt zich zorgen. Nu Tatu ouder wordt lijkt hij ineens stil te staan. Het enige wat Tatu nog heel erg actief doet is zijn geloof uitdragen.

Joseph eet nooit op zondag, zijn "vastendag" en “gaat naar de kerk” via Internet. Het geloof is zijn houvast, zeker tijdens de tijd in Nederland. We hebben er veel gesprekken over.Ik geloof niet, en dat is voor hem erg moeilijk. Hij gelooft wel, en dat is voor mij soms moeilijk.

Als actief lid van de ‘Church of the Latter day Saints’ heeft Tatu zijn normen en waarden overgedragen aan zijn 7 kinderen en 5 kleinkinderen. Hij zal door hen worden gemist maar ze vinden hem in hun geloof weer terug.

In een vreemd toeval was ik op het moment van Tatu’s overlijden niet duizendenden kilometers, maar slechts 200 kilometer verderop in Chicago. Onverhoopt in gedachten bij hen. Toen Joe me het overlijdensbericht stuurde realiseerde ik me weer eens hoe je niets in het leven ooit volledig achter je laat. Je geschiedenis rijdt altijd met je mee, al ben je je daar niet altijd van bewust.

Met zijn visie op Amerika heeft Ambroise Massela ook mijn leven beïnvloed. Hij is er nu niet meer. Dit is mijn kleine dankjewel bericht aan hem, en ook aan Joseph.
(Om dit bericht een rode draad te geven gaat het over geloof, hoop & liefde in Amerika. Daar vertel ik graag wat meer over omdat we er in Nederland ook het nodige van voorgeschoteld krijgen via de tv. En ook op mijn Nederlandse dierbaren heeft dat invloed.)
-------------
Het is duidelijk. God woont in Californië.

Nee. Laat ik de waarheid geen geweld aan doen: vele, vele goden wonen in Californië. Er is een vlijtige competitie tussen de katholieke God, de methodisten God, de presbyterian God, de Christian science God, de Lutherse God, de God van de ‘latter-day-Saints’ (mormonen) en noem er zo nog maar een paar.

Het is hier niet eens de vraag of God bestaat. De vraag is of je (de ware) God wel gevonden hebt en, vervolgens, wat je met hem gaat doen. Met het beantwoorden van die vraag helpen de verschillende kerken je graag. Op iedere straathoek is er één dus je hoeft nooit om hulp verlegen te zitten. Die kerken zijn de markt waar jouw existentiële vragen en God’s aanbod van hoop & liefde samen kunnen komen. Het shoppen op die markt heet de zoektocht naar het geloof (geloof ik).

Een busrit over Atlantic Avenue geeft een klein overzicht van wat de geloofsmarkt in Long Beach zoal te bieden heeft. “FIND GOD” staat op een spandoek op de façade, of “COME IN FOR YOUR MESSAGE OF HOPE”, of “CHANGE YOUR LIFE NOW. JOIN US”. Om hier je leden te vinden moet je als kerk wel investeren in marketing en promotie. Zoals dat gaat in marketing helpt het dan om een bepaalde doelgroep te bedienen. Je ‘niche’ in de markt te vinden, zeg maar. Dat kunnen, zomaar een voorbeeld, bijvoorbeeld de Cambodjaanse vluchtelingen zijn!

Het aanbod is aantrekkelijk. Bij de “Friends” kerk worden de preken ook in het Cambodjaans vertaald en krijg je een gratis lunch na de dienst. De Cambodian Evangelical Church heeft een heel centrum ingericht waar de Cambodjanen hulp kunnen krijgen bij het invullen van formulieren. De Cambodian First Baptist Church doet dat ook en heeft natuurlijk een dienst om voor ouderen en zieken te zorgen. Heel mooi. Heel praktisch. Helemaal het soort gemeenschapszin dat je van een kerk verwacht.

Het werkt twee kanten op. Binnen die hechte geloofsgemeenschap vinden de Cambodjanen, en heel veel andere immigranten, de acceptatie en erkenning die ze in de Amerikaanse maatschappij als geheel vaak moeten missen. Veligheid, hoop op een betere toekomst en naastenliefde. En dat voor de prijs van een(bijna) dagelijks kerkbezoek, het delen van je bezittingen met anderen en een flinke donatie voor het onderhoud van de kerk. Je geloof is zo een echt praktisch en materieel ‘contract’ en je krijgt er hoop & liefde voor terug. Klinkt als een goede deal.

Waar ik aarzel is bij het dwingende "exclusiviteitsbeding" in dit "geloofscontract". Bij iedere kerk is het de bedoeling om te erkennen dat de voorgeschreven God de Enige en de Ware is. Daarover wordt niet onderhandeld. Daarnaast is het niet de bedoeling dat je "vreemdgaat" buiten je eigen gemeenschap. Dat je acties onderneemt die niet door de gemeenschap worden ondersteund. Dat je ook nog een eigen visie ontwikkelt op geloof, hoop & liefde die misschien niet helemaal overeenkomt met de voorwaarden in je “contract”. Deze geloofsmarkt heeft veel handelsbarrières. “Ben je niet met ons dan ben je tegen ons” is de gedachte die er onder lijkt te liggen. Daar krijg ik kriebels van.

(Noem me een D66-er, maar ik heb toch meer geloof in een pragmatische benadering. Laat iedereen vooral hoop & liefde zoeken/ maken/ vinden waar het hem/haar uitkomt. Prima als dat voor sommigen binnen één van deze kerken is. Maar niet voor mij. Vastberaden blijf ik daarom iedere poging afslaan om ook op deze manier in een geloof te investeren. Als ik alle opgezwollen retoriek en grote woorden vanaf de preekstoel hoor, geloof ik dat ik liever niet geloof. Voor mij geen “Hour of Power”, geen “Congregation of the Elders” of andere preken over hoop & liefde die geënt zijn op de Amerikaanse droom . Doe mij maar daden (dan komen de woorden later wel).)
--------------
Sorry mensen, het is een lang verhaal. Lees het goed of lees het niet. Ik hoop niemand te beledigen.

Zoals gezegd. Deze week waren mijn gedachten regelmatig bij een aantal belangrijke mensen in mijn leven die de zoektocht naar geloof, hoop & liefde vol overtuiging hebben volbracht. Zij hebben troost gevonden in hun geloof in moeilijke tijden. Zij hebben succesvol zaken gedaan op de Amerikaanse geloofsmarkt, ook in Nederland, en er hoop & liefde gevonden. Dat is natuurlijk erg fijn voor hen, daar heb ik graag alle respect voor.

In Joseph zag ik de personificatie van het geloof, de hoop en de liefde die je in een (Amerikaanse) kerk kan vinden. Dat heb ik zeker niet altijd begrepen of gewaardeerd, maar de kracht en steun die hij erin heeft gevonden kon niet anders dan een sterke indruk op me achterlaten. Het maakt dat ik de Cambodjaanse Amerikanen waar ik nu mee in gesprek ga, vaak ook lid van een "immigrantenkerk" met andere ogen bekijk. Het heeft mij geraakt en ervoor gezorgd dat ik me nog meer in het leven tussen twee culturen, als immigrant in Amerika, ben gaan interesseren. Zonder Joseph zou ik nu niet hier zijn om te doen wat ik doe. Daarvoor altijd dank aan hem, al hebben we al maanden geleden afscheid van elkaar genomen. Daarvoor altijd dank aan zijn familie, hoewel ik hen nooit allemaal heb ontmoet.

Waarmee ik maar wil zeggen: niets blijft en niets verdwijnt. Je wordt een blijer mens als je ook daarmee leert leven en er het beste van maakt. Is dat ook een geloof?

(Ambroise Massela, Rest In Peace)